بس در طلبت سعی نمودیم و نگفتی، کین هیچ کسان در طلب ما چه کسانند

بدانکه دل را صورتی است، گوشت پاره ای که جمله خلایق را هست، و حیوانات را هست، گوشت پاره ای صنوبری در جاتب پهلوی چپ از زیر سینه و آن گوشت پاره را جانی است روحانی که دل حیوانات را نیست دل آدمی راست. ولیکن جان دل را در مقالم صفا از نور محبت دلی دیگر هست که آن دل هر آدمیی را نیست دل حقیقی می خواهد که ما آن را دل جان دل می خوانیم.

و دل را صلاحی و فسادی هست: صلاح دل در صفای اوست، و فساد او در کدورت او. و صفای دل در سلامت حواس اوست، و کدورت او در بیماری و خلل حواس او. پس تصفیه دل در سلام حواس اوست، و تربیت دل در توجه او به حضرت الوهیت و تبرّا از ماسوای حق...

تصفیه دل بر قانون طریقت 

نجم الدین رازی