جان علوی هوس چاه زنخدان تو داشت، دست در حلقه آن زلف خم اندر خم زد

فرمود که هر که محبوب است خوب است و لاینعکس: لازم نیست که هر که خوب باشد، محبوب باشد خوبی جزو محبوبی است و محبوبی اصل است. چون محبوبی باشد البته خوبی باشد جزو چیزی از کلّش جدا نباشد و ملازم کل باشد.

در زمان مجنون خوبان بودند از لیلی خوبتر اما محبوب مجنون نبودند. مجنون را می گفتند که از «از لیلی خوبترانند، بر تو بیاریم؟» او می گفت که «آخر من لیلی را به صورت دوست نمی دارم و لیلی صورت نیست. لیلی به دست من همچون جامی است. من از آن جام شراب می نوشم. پس من عاشق شرابم که ازو می نوشم و شما را نظر بر قدح است از شراب آگاه نیستید. اگر مرا قدح زرین بود مرّصع به جوهر و درو سرکه باشد یا غیر شراب چیز دیگری باشد، مرا آن به چه کار آید؟ کدوی کهنه شکسته که درو شراب باشد به نزد من بِه از آن قدح و از صد چنان قدح»...

فیه ما فیه